Desde o pasado 12 de xullo, coa publicación do Real decreto 609/2023, as persoas xurídicas dispoñen dunha nova ferramenta de xestión: o Rexistro Central da Propiedade Inmobiliaria (en diante RCTIR).
A motivación desta norma é dar unha maior transparencia e acceso á sociedade á información sobre quen son as persoas físicas que realmente teñen a posesión ou control en persoas xurídicas de todo tipo, desde sociedades mercantís ata asociacións ou fundacións.
Para os efectos da normativa de loita contra o branqueo de capitais, é fundamental que esta información estea a disposición das administracións, así como das autoridades, dos suxeitos obrigados (bancos, notarios, consultorías, propias entidades sen ánimo de lucro -en adiante OSFL-, etc.) e mesmo persoas con interese lexítimo, como os medios de comunicación ou entidades privadas que loitan contra o branqueo de capitais.
As OSFL están suxeitas á obriga xeral de proporcionar información sobre a súa titularidade efectiva. De conformidade co artigo 8.c) do RD 304/2014: «Terán a consideración de verdadeiros propietarios, no caso dunha fundación, as persoas físicas que posúan ou controlen o 25 por cento ou máis dos dereitos de voto do Padroado. órgano de representación, no dunha asociación, tendo en conta os acordos ou disposicións estatutarias que poidan afectar á determinación da propiedade real.
Cando non exista ningunha persoa ou persoas físicas que cumpran os criterios establecidos no parágrafo anterior, terán a consideración de beneficiarios efectivos os membros do Padroado e, no caso de asociacións, os membros do órgano de representación ou da Xunta Directiva. ”
O RCTIR configúrase como un rexistro electrónico, central e único para todo o territorio nacional. As fundacións e asociacións deberán declarar ante o RCTIR, por medios electrónicos, a información dos seus beneficiarios efectivos seguindo as directrices que se indican:
- Desde a súa constitución disporán dun mes para enviar a información. No caso das fundacións, é moi posible que o trámite sexa realizado pola notaría. No caso das asociacións será a propia Xunta Directiva.
- Calquera cambio posterior de titularidade efectiva (cambio de empresarios ou de membros dos consellos de administración) levará consigo a obriga de actualizar os datos no prazo máximo de dez días desde a data en que se produzan os cambios.
- En todo caso, realizarase unha declaración anual por medios electrónicos no mes de xaneiro, e no caso de que non se producisen modificacións na titularidade efectiva, realizarase unha declaración que o confirme.
A partir de hoxe, a web do RCTIR indica que, no prazo de nove meses establecido polo RD 609/2023, poranse a disposición dos obrigados as distintas opcións de comunicación co propio RCTIR. Aínda que de momento non hai opción de acceso para fundacións e asociacións, estimamos que estará dispoñible en breve.
