A persoa que realice calquera tipo de actividade que leve contacto habitual con persoas menores de idade, sexan traballadoras, voluntarias, directivas ou outras, deberá presentar unha certificación negativa que acredite que non está incluída en devandito Rexistro.
Este requisito realmente era xa exixible desde o 18 de agosto de 2015, data de entrada en vigor da Lei 26/2015, do 28 de xullo, de modificación do sistema de protección á infancia e á adolescencia, na cal se introducía dita obrigación; e posteriormente foi incorporada tamén á Lei 45/2015, do 14 de outubro, de Voluntariado. E, de feito, algúns centros educativos habían comezado a pedilo en procesos de selección de persoal, pero eran certificados xenéricos. Pero a partir do 1 de marzo de 2016 xa se poden -e deben- obter as certificacións específicas sobre delitos sexuais debido á entrada en vigor do rexistro específico, regulado polo Real Decreto 1110/2015, do 11 de decembro, polo que se regula o Rexistro Central de Delincuentes Sexuais.
Nel inclúense os datos relativos á identidade e perfil xenético (ADN) das persoas condenadas mediante sentenza firme polos delitos contra a liberdade e indemnidade sexuais e trata de seres humanos con fins de explotación sexual, incluída a pornografía, con independencia da idade da vítima, delitos estes de os cales en España teñen antecedentes máis de 43.700 persoas.
Operativamente, para cumprir coa obrigación concreta de dispor dunha certificación negativa que acredite que non está incluída en devandito Rexistro, cada entidade deberá cerciorarse de:
- QUÉ: dispor dun certificado expedido polo Rexistro Central de Delincuentes Sexuais acreditando “non ser condenado por sentenza firme por algún delito contra a liberdade e indemnidade sexual, que inclúe a agresión e abuso sexual, acoso sexual, exhibicionismo e provocación sexual, prostitución e explotación sexual e corrupción de menores, así como por trata de seres humanos.
- QUÉN: todas as entidades onde se desenvolvan actividades en contacto habitual con menores, como gardarías, centros e servizos educativos, centros e servizos de protección e reforma de menores e calquera outro.
- DE QUÉN: de todas as persoas traballadoras, voluntarias, directivas ou mesmo profesionais independentes (autónomas, si as houbese) que estean en “contacto habitual con menores” da entidade.
- DE QUÉN NON: de quen manteña ese contacto con persoas con discapacidade, maiores de idade, pois non se contempla expresamente esa obrigación na normativa actual.
- CÁNDO: o 1 de marzo de 2016, e de aí en diante de maneira continuada.
- CÓMO: xestionándoo directamente cada persoa, ou ben en persoa, ou ben por autorización á entidade, que poderá solicitalos en grupo. Ver detalles.
Un matiz importante é que, neste segundo caso, a autorización á entidade para solicitalos conxuntamente debe respectar unhas formalidades determinadas, en concreto facelo en: a) documento público autorizado por notario, b) documento privado con firmas lexitimadas por notario ou documento privado ou c) outorgado en comparecencia persoal do interesado ante empregado público, que fará constar esta circunstancia mediante dilixencia; o cal na práctica xera custos engadidos ou, como mínimo, incomodidades.
- ONDE: de forma presencial na Xerencia Territorial do Ministerio de Xustiza, por internet ou por correo postal. Si óptase pola vía telemática, requirirase DNI electrónico ou firma acreditada para pedir o documento na Sede Electrónica do Ministerio de Xustiza. Por correo postal pode pedirse a calquera das Xerencias territoriais do Ministerio de Xustiza -en Galicia dita Xerencia está en A Coruña,- ou ao Centro de Atención ao Cidadán de Madrid.
Facendo constar o seu número de móbil na solicitude, a persoa interesada recibirá por SMS un código seguro co que descargar o certificado cantas veces necesite desde a Sede electrónica do Ministerio de Xustiza.
- CANTO: é gratuíto.
- E SE NON?: en caso de non cumprirse con devandita obrigación ou non haberse cumprido en esa data concreta, debe terse claro que é un incumprimento normativo, pero que as normas non prevén ningunha consecuencia específica, é dicir, xuridicamente non é sancionable de maneira directa, sino indirectamente por medio da actuación inspectora de centros ou servizos (que considera que non se cumpre cun requisito legal), pola auditoría de calidade (idem), pola aseguradora que dá cobertura á entidade (a quen non se acredita un elemento que pode ser moi relevante en caso dun sinistro que deba cubrir esa aseguradora), por posible incumprimento de condicións de subvencións, contratos ou convenios ou, en xeral, por calquera reclamación xudicial.
Santiago Míguez
Responsable da Asesoría Xurídica de Algalia Servizos para o Terceiro Sector
