1. A CONFIANZA
“Cos anos aprendes que, en realidade, só hai un negocio: o da confianza. É a esencia de calquera trato comercial, tanto presencial como dixital. Como tamén o é doutras facetas da vida social: parella, familia, amizade, política, relixión… O tendeiro non vende só o seu produto, vende confianza. E tamén os avogados, os médicos, o fontaneiro, un banco, unha compañía de seguros, a operadora de telecomunicacións, o correo electrónico, as redessociais, un xornal, etc”.
Esta análise facíao Borja Adsuara nun medio de comunicación de referencia, destes que venden confianza, ao analizar o uso de datos de Facebook por Cambridge Analytica para Donald Trump.
Ese mesmo enfoque de confianza, e unha das ferramentas para xerala, a transparencia, é un dos principais motores de iniciativas como a Fundación Lealtad ou do Barómetro de la Confianza anual de Edelman, cuxa última entrega presentouse o pasado mes de febreiro…
2. OS ABUSOS SEXUALES OU SEXISTAS
… o é un dos principais problemas dunha ONG cando, por exemplo, descóbrense presuntos abusos ou “mala conducía sexual” do seu persoal, e xera un efecto reflicto desde outras entidades: neses mesmos días, outra ONG revelaba sancionar a 24 persoas da súa organización en 2017 tras recibir denuncias de acoso ou abuso sexual dentro da contorna laboral e mesmo neses días de febreiro acabábase elaborando unha listaxe de casos detectados por ONG.
Un dos mecanismos de prevención implantados en España foi o certificado negativo do Rexistro Central de Delincuentes Sexuais, aplicable de maneira transversal para todas as persoas en contacto habitual con menores de idade, mesmo en voluntariado ou en prácticas, mecanismo parcial e limitado -e recentemente cuestionado na súa legalidade por unha recente sentenza dun xulgado de Zaragoza-, pero en definitiva unha ferramenta de prevención.
Trátase ante todo, e por suposto, de protexer ás vítimas, prioridade número uno, sexan persoas menores de idade, sexan mulleres ou homes, ou sexa calquera outro colectivo ou individuo. Trátase tamén de protexer xuridicamente á propia entidade, pois podería chegar a ser responsable dun delito, ao estar incluídas a prostitución, a explotación sexual e a corrupción de menores nos delitos dos cales pode responsabilizarse a unha persoa xurídica, ademais da a persoa física autora. Pero, ademais desa protección, e pensando na confianza á cal debemos facernos acredoras todas as organizacións e persoas, cada día, pode ou mesmo debe implantarse algún mecanismo específico nunha ONG?
3. AS FERRAMENTAS
- Primeiro paso: a concreción de normas internas. Moitas organizacións dispoñen de códigos propios de conduta en relación co acoso sexual ou acoso sexista a modo de regulamento interno.
- Que os abusos de poder, a explotación e o abuso ou acoso sexual están prohibidos, tanto internamente como con respecto ás persoas relacionadas coa organización é unha constante, máis ou menos explícita no texto.
- Que os incumprimentos deben levar consecuencias, tamén.
- Que as entidades máis directamente relacionadas con infancia, con mulleres ou con outra poboación vulnerable debe telo especialmente en conta e desenvolvido, resulta unha
Medidas como que unha persoa non poida estar a soas cunha persoa menor de idade ou levalo no seu coche privado, ou que non poida haber -nin promoverse- relacións sexuais con abuso pola situación de vulnerabilidade dunha das partes deberían ser uns mínimos evidentes e regulados.
- Segundo paso: caixas de correos confidenciais de denuncia. Pero despois, debe haber tamén unha persoa ou órgano encargada de vixiar o cumprimento destas normas internas, sendo un mecanismo estendido o uso de caixas de correos con queixas dunha persoa da organización ou de fóra que denuncian ou expresan a súa sospeita sobre algunha persoa ou directamente denuncia abusos por parte de alguén, debendo devanditas caixas de correos garantir a ausencia de represalias contra quen formula a queixa ou denuncia.
- Seguintes pasos: sóanos o esquema anterior? Trátase, en definitiva, de establecer un mecanismo de cumprimento, de compliance, cos seus mesmos elementos esenciais de:
- identificar riscos
- implantar medidas de prevención eficaces desde os órganos competentes da entidade, con revisión periódica abrir unha canle de comunicación áxil e seguro, para garantir o cumprimento da obrigación de informar, dispoñendo dun órgano de resposta e valoración
- en particular, establecer un sistema de sanción adecuada ao incumprimento
Administracións como a de navarra ou andaluza ou sindicatos, entre outras organizacións, achegaron desde hai tempo elementos para construír un protocolo de actuación ante os abusos sexuais ou sexistas.
Neste contexto, debe a nosa entidade elaborar un protocolo ou outro sistema de cumprimento?
Quede aquí a pregunta -e o apoio para a súa resposta-, queda a resposta nas mans de quen lea.
Santiago Míguez
Asesor Legal de Algalia S. Coop. Galega