Aprendemos de equipos que aprenden

Miguel Barbosa e David Pereiro participaron na primeira edición do curso Equipos que aprenden que promove e organiza Mondragón Unibertsitatea e Fundación EDE. Foi unha experiencia de transformación persoal e de capacitación profesional moi interesante para a Consultoría de Algalia. Canto aprenderon !

Unha boa parte da aprendizaxe puidémolo obter grazas á xenerosidade dun Centro educativo de Vigo que nos abriu as portas do seu claustro para que puidésemos practicar como coachs de equipo. Estamos moi agradecidos do seu atrevemento e disposición ao traballo. Non foron poucas horas! Graciñas, compañeiras!

Non queremos deixar de sinalar que cando falamos de aprendizaxe, entendemos algo próximo a isto: “despois do vivido, reflexionamos e verbalizado cousas. Agora somos capaces de ver as cousas doutro xeito, de deseñar alternativas, de facer cousas novas, de ser persoas máis poderosas e efectivas para conseguir os resultados que nos expomos”.

Non nos parece unha definición moi académica, pero sérvenos. Resumímola en que si non facemos cousas distintas, non aprendemos nada … E aprendemos: en Algalia estamos a facer cousas distintas.

Como é de ben nados ser agradecidos, parte do incorporado á mochila de Algalia queremos devolvelo a través desta canle que é o noso boletín. Farémolo “segmentando”, xa que aprendemos como coachs, e participamos en aprendizaxes do equipo en que interviñemos.

Na columna da esquerda, o backstage, o “como se fai isto do coaching de equipos”, a técnica … é o que aprendemos desde o rol de coachs.

Isto entenderano sobre todo as nosas compañeiras coachs, xa que a linguaxe é un pouco esotérica, para iniciados …

Na columna da dereita, o escenario, o estudio, o set de rodaxe, o que se sucede… é o que aprendemos sobre os equipos deles mesmos. Da nosa participación en equipos.

É o noso propósito que isto sexa máis comprensible para todas, xa que todas as persoas traballamos en equipo, ou non?

Aquí van as nosas 20 cousas a ter en conta.

Para unha coach Para os equipos
1 Lencioni é deus. Viva a súa maneira de ver os equipos! Morra o tomarllo moi en serio! Para que un equipo poida evolucionar e ser máis efectivo, resultaralle de utilidade partir dun diagnóstico compartido que facilite conversacións.

Xerouse coñecemento útil sobre as dinámicas de equipos, sobre a súa natureza, sobre a súa evolución… por que non aproveitalo?

2 Comunicación para todos: estes non fixeron un curso na Mondragón Unibertsitatea. Nalgúns equipos a maneira de non falar do que hai que falar é refuxiarse detrás de tecnicismo e xerga complicada.

A comunicación para todos, o sinxelo (que non simple) desvela o esencial e todas as persoas poden participar.

3 As miradiñas, as patadiñas por baixo do pupitre… Con ela xa me entendo coa miña compañeira coach… Un equipo ha de explorar espazos que lle resulten coherentes, acordar qué abren, qué pechan, qué reservan para máis adiante… no seu proceso de crecemento e evolución cara á máxima efectividade.

O equipo non é un espazo de experimentación total sen propósito no que xogan facilitadores irresponsables.

4 O cliente sempre ten a razón. Orientación ao cliente ante todo! O que máis sabe sobre un equipo son as propias persoas do equipo.

Un coach pode favorecer que o equipo se abra a novas interpretacións, a novas miradas… pero é o equipo o que lle ha de dar sentido, o que ha de validar ese enfoque que se ofrece.

Un equipo non pode abdicar da súa responsabilidade.

5 O humor é como o curry: pode estragar un prato. Pero que bo está na súa xusta medida! Un equipo que non se permite rir, non está cómodo: non será efectivo. O que non deixa de facelo en ningún momento, é probable que trivialice situacións e se descoido no seu orientación ao resultado: non será efectivo.

O humor é un indicador da efectividade dun equipo? Resulta difícil dar co punto adecuado e o estilo propio.

6 O coaching de equipo non é coaching individual en equipo. Que tentación! Os niveis de intervención para propiciar transformación e cambio nas organizacións entrelázanse pero son diferentes.

Hai cuestións que implican a persoas, outras a equipos ou outras a toda a organización.

Todas relacionadas, pero todas e cada unha soberanas e con finalidades e dinámicas propias.

7 Un coach non é un consultor. Existen “coachsultores”, pero son para outras misións… Un consultor ao uso sabe e ofrece, non estimula e descobre.

Un coach non é un consultor. Existen “coachsultores”, pero son para outras misións… (Si, está na columna de á beira, pero non é un erro, non paréceche?)

8 Os equipos, ao natural. Iso é máis efectivo: traballar con equipos naturais. Para mellorar as organizacións a formación é un recurso excelente, pero non todo se resolve  desde a formación, un formato en que participan moitas persoas.

Un equipo ha de ter, en ocasións, as súas conversacións propias e íntimas. Falamos das nosas cousas: os nosos retos, a nosa tarefa, as nosas relacións, a nosa emocionalidad… Ese espazo é das persoas que participan dun equipo natural.

9 Para deseñar intervencións, mellor compases que mapas… “Para resolver, debemos protocolarizar como facemos isto”.

Para algunhas cousas resulta efectivo, para outras cousas, altamente tóxico: “imos facer o protocolo para a xeración de bo rolo entre todos os que compartimos este centro de traballo”

Non será máis efectivo o inspirador que o ordenador, o baile que o formar filas? Valores ou control? Eterno e recorrente tema.

10 A ambición non é do coach, é do equipo. Tamén o logro e o fracaso… Aínda que o coach pode “cagala”. Un equipo é potente si funciona como tal. Debe contar con líderes, e pode contar con facilitadores. Estes últimos, non son parte do equipo e poden axudarlle ou non…

O ritmo imprímeo e impulsa o equipo, que é o protagonista do cambio.

11 A conciencia de como estás e como decides estar, favorece a intervención. Estar canso, non ter ganas… pode axudar. A responsabilidade dun avance ou un retroceso na efectividade, en definitiva, é do equipo. Algúns equipos confúndense ao abrazar a ilusión de que boa parte das súas “solucións” están fóra deles mesmos.
12 Entre dous, mellor repartirse papeis. Nos equipos xóganse papeis: non é nada persoal, é unha función que necesita o equipo.

Belvin, e outros, axudounos a entender moitas cousas que nos pasan.

13 Contradicir ao compañeiro é moi feo. Contradicir ao compañeiro, si é nun debate de ideas sobre cal é a mellor opción para obter o resultado esperado polo equipo, non só é bonito, senón desexable.

Un debate san une ás persoas no compromiso a favor da decisión adoptada en equipo.

14 Un pouco de respecto, por favor. Profundo respecto ao cliente. Un equipo ten recursos e capacidades para cambiar de “observador”, capacidade para entender que os feitos admiten en ocasións outras interpretacións.

Aquí estamos no ámbito do coaching: oferta, voluntariedade, sumo e profundo respecto ao “outro” polo mero feito do ser o “outro”.

15 As devolucións non han de ser teses doutorais. Mamá xa sabe que se moito… O coach non ten nada que demostrar. Non existe a realidade do equipo. Un coach ofrece ao equipo unha interpretación, unha mirada desde o observador que é…

As interpretacións sofisticadas non son, ás veces, o máis facilitador de novas accións.

16 O silencio é o teu amigo. Amola un pouco, pero é o teu amigo. Ás veces, di verdades como puños. O silencio din cousas dos equipos, e quen rompe o silencio adoita comunicar, en moitas ocasións, cal é a súa relación co mesmo. Di máis dela que do equipo.
17 Catro horas non son mellor que dúas e media. Todo ten o seu tempo de cocción, e os equipos tenden a ocupar todo o tempo dispoñible, sen que iso incremente a súa efectividade no logro da obtención do resultado que se propoña.

Hai moitos tipos de reunións: información, deliberación, toma de decisións, xeración de ideas, avaliación…

Saber en que tipo de reunión estase, e que se pode esperar dela, axuda ao equipo e aos seus membros a vivir mellor.

18 Check in… Hai tantas formas de facelo! Pode ser “comida rápida” ou “taper de mamá”. Unha boa e rara: ir ao gran. Dedicar un momento a que os membros do equipo poidan comunicar aquilo que entenden que pode afectar o desenvolvemento da reunión que se abre, pode facilitar moito o desenvolvemento do mesmo.

Esta técnica, chamada check-in, adoita facilitar a efectividade das reunións, ás veces, xustificando que non se han de producir e que é máis oportuno buscar outro momento.

19 Frases curtas, por deus! Comunicación para todas. Si algo non se pode expresar sinxelamente, é posible que pretenda ocultar algo.
20 Só se que non se nada. Que pousado e emocionante isto de ser un eterno aprendiz. Un equipo nunca está feito: cambian os seus retos, compoñentes, competencias e emocionalidades dos seus membros… lamentablemente, afortunadamente, a busca da efectividade é un traballo continuo.

Miguel Barbosa y David Pereiro
Consultores e Coachs de equipos de Algalia Servizos para o Terceiro Sector

Voltar